مطالعه تطبیقی مشارکت بزه دیدگان در محاکم کیفری بین المللی اختصاصی با دیوان کیفری بین المللی

در محاکم کیفری اختصاصی پیش از تأسیس دیوان، در دادگاه های نسل اول؛ یعنی نورنبرگ و توکیو، متأسفانه نه تنها اشاره ای به حقوق و حمایت های بزه دیدگان نشده، بلکه حتی واژۀ «بزه دیده» هم به چشم نمی خورد. در محاکم نسل دوم؛ یعنی یوگسلاوی سابق، رواندا و سیرالئون، گرچه پیشرفت هایی نسبت به محاکم پیشین در بحث حقوق و مشارکت بزه دیدگان ایجاد شده است، اما به طور کلی جایگاهی فراتر از شهود کسب نکرده اند. دیوان کیفری بین المللی تحت تأثیر تحولات و تجارب به دست آمده از محاکم بین المللی پیشین، حقوق مشارکتی نسبتاً گسترده ای برای بزه دیدگان در مراحل مختلف و با اشکال متنوعی درنظر گرفته است. با وجود محدودیت های بسیار در زمینۀ مشارکت بزه دیدگان، تاکنون رویۀ قضایی دیوان از تفسیر موسع حقوق مشارکتی حمایت کرده است؛ با این حال، این قضات هستند که در خصوص بازه های زمانی، شیوه و میزان مشارکت، تعیین کننده شمرده می شوند.